Bosh sahifa      Fan va texnologiyalar      Ta’lim      Xavfsizlik      Tashkilotlar      Bog‘lanish

Sayt kartasi

Nanotexnologiyalar — oltinchi texnologik tuzilishning baza texnologiyalari

2024 yil

O‘zbekistonda nanotexnologiyalarni rivojlantirish konsepsiyasi:

ishlab chiqish va amalga oshirishga yondashuvlar

(ko‘rish)

2017 yil, iyun

Shu yilning fevral oyida “2017–2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi”ning qabul qilingani davlatimizning barcha sohalarda amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar samaradorligini ta’minlashda muhim tadbir bo‘ldi. Ushbu strategiya hal qilinishi kerak bo‘lgan bir qator vazifalarni belgilaydi. Prinsipial yangi turdagi mahsulotlar ishlab chiqarishni va prinsipial yangi texnologiyalarni o‘zlashtirish va shu asosda mahalliy tovarlarning tashqi va ichki bozorlarda raqobatbardoshligini ta’minlash ana shunday vazifalardan biridir. Bu vazifani hal qilish milliy iqtisodiyotni innovatsion rivojlantirish (ya’ni yuqori texnologiyalarga asoslangan va ilm-fanni talab etadigan mahsulotlar ishlab chiqaradigan sanoat tarmoqlarini rivojlantirish) bilan bevosita bog‘liq. Zamonaviy yuqori texnologiyalar orasida nanotexnologiyalar alohida o‘rin tutadi. Ularning rivojlanishi iqtisodiyotning barcha tarmoqlari va hayotning boshqa tomonlariga ta’sir qiladi va mamlakatlarning texnologik rivojlanish darajasiga ko‘ra yangi bo‘linishiga olib keladi. Aslida nanotexnologiyalarning rivojlanishi jamiyatning yangi texnologik tuzilishga o‘tishiga olib keladi, uning bazа texnologiyalari nanotexnologiyalar bo‘ladi (batafsilroq). Nanotexnologiyalarni o‘z vaqtida rivojlantirishni boshlamagan davlatlar ertaga tashqi bozorlarda raqobatbardosh bo‘la olmaydi. Ichki bozorda esa mahalliy ishlab chiqaruvchilarning mahsulotlari import qilinadigan mahsulotlar bilan raqobatlasha olmaydi. Shu sababdan mamlakatimiz uchun o‘z nanosanoatini yaratish strategik muhim vazifadir.

Butun dunyoda nanotexnologiyalarning rivojlanishi davlat tomonidan quvvatlanmoqda. Uzoq muddatli davlat dasturlari qabul qilinib, ularni amalga oshirish uchun katta moliyaviy resurslar sarflanmoqda. Va bu nafaqat texnologik rivojlangan mamlakatlar, balki ilmiy potensiali sezilarli darajada past bo‘lgan mamlakatlar tomonidan ham amalga oshiriladi.

Nanotexnologiyalarni davlat tomonidan quvvatlash va ularni rivojlantirish bo‘yicha davlat dasturlarini shakllantirishda eng muhimi — mamlakatimizda nanotexnologiyalarni rivojlantirish strategiyasi va ushbu strategiyani amalga oshirishning ishlab chiqilgan mexanizmlari mavjudligidir. Nanotexnologiyalarni mamlakat ilmiy-texnik rivojlanishining asosiy yo‘nalishlaridan biri deb e’lon qilish mumkin, ammo shu bilan birga ilmiy tadqiqotlar va ta’limni tashkil qilishni tubdan o‘zgartirmasak, O‘zbekiston iqtisodiyotining real sektorlari uchun ahamiyatli bo‘lgan ilmiy tadqiqotlar loyihalarni amalga oshirishga tashkil qilmasak, shuningdek ilmiy tadqiqotlarni mahsulotlar va texnologik jarayonlarni loyihalash, mahsulotlar ishlab chiqarishni o‘zlashtirish, mahsulotlarni bozorga olib chiqish bilan yagona jarayonga birlashtirmasak, mamlakatimizning ilmiy-texnik rivojlanishiga real ta'sir ko‘rsatgan natijalar olinmaydi.